Relationele en seksuele diversiteit verwijst naar de verschillende manieren waarop mensen hun relaties vormgeven en hun seksuele voorkeuren ervaren. Het omvat de erkenning en acceptatie van verschillende seksuele oriëntaties, genderidentiteiten en expressies, evenals diverse relatievormen.
Relationele en seksuele diversiteit kan aan verschillende minimumdoelen van de derde graad secundair onderwijs gekoppeld worden. Het is van belang om hier nog aandacht te besteden binnen de derde graad, want leerlingen willen naast het biologische aspect van de voortplanting graag meer leren over relationele en seksuele diversiteit.
Hier komen een aantal minimumdoelen van sleutelcompetentie 7 (burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven) en sleutelcompetentie 4 (digitale competenties en mediawijsheid) aan bod.
Relatievorming, liefde en seks
Relatievorming, liefde en seks maakt volop deel uit van de leefwereld van leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs. Naast het biologische aspect van de conceptie, willen leerlingen graag leren over soorten relaties, wat ze precies mogen verwachten van seks en hoe ze een goede minnaar kunnen zijn.
course
Hier komt binnenkort een cursustekst over relatievorming, liefde en seks.
movie
faqda - Aflevering 7 (Seizoen 6) | VRT MAX: Wat betekent liefde in 2023? (11 minuten, faqda, VRT Max)
faqda - Aflevering 9 (Seizoen 6) | VRT MAX: Bestaat de perfecte relatie? (10 minuten, faqda, VRT Max)
Onverwacht: 30/08/2021 | Het Archief voor Onderwijs: De eerste keer seks (30 minuten)
Doe ik het goed?: liefde en relaties | Het Archief voor Onderwijs. (11 minuten)
Doe ik het goed?: seks in de praktijk | Het Archief voor Onderwijs. (11 minuten)
Doe ik het goed?: orgasmes | Het Archief voor Onderwijs. (11 minuten)
Meer onverwacht: seksualiteit | Het Archief voor Onderwijs: praten over seksualiteit en menstruatie. (15 minuten)
faqda - Aflevering 7 (Seizoen 3) | VRT MAX: Suckt onze seksuele opvoeding? Van minuut 6 tot het einde worden er een aantal veel gestelde vragen rond seks behandeld. (9 minuten, faqda, VRT Max)
useful links
Lichaamsbeeld
Veel jongeren worstelen met hun lichaamsbeeld. Het kan nuttig zijn om het hier in de klas over te hebben. Je kunt het gesprek starten aan de hand van dit leermateriaal.
movie
useful links
Grensoverschrijdend gedrag
course
Seks en grenzen | allesoverseks.be - van Sensoa: over seksueel grensoverschrijdend gedrag, ongewenste intimiteiten, pedofilie, seksueel misbruik, aanranding, verkrachting, seks en de strafwet.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag – Toestemming – Hoe help ik? | allesoverseks.be - van Sensoa: Vermijd seksueel gedrag dat over de grens van een ander gaat. Ben je niet zeker, doe dan een check.
podcast
Na de storm - DS Podcast (standaard.be): Toen tv-maker Bart De Pauw exact vijf jaar geleden in een video bekendmaakte dat hij wegens klachten over grensoverschrijdend gedrag niet meer voor de VRT mocht werken, barstte #MeToo in Vlaanderen in alle hevigheid los.
movie
Journaal: Sensoacampagne over ingrijpen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag | Het Archief voor Onderwijs: hoe ingrijpen als je getuige bent van grensoverschrijdend gedrag? (2 minuten)
Let’s talk about sex: België | Het Archief voor Onderwijs: Video: binnenkijken in het Zorgcentrum na Seksueel Geweld (46 minuten)
faqda: haalt een klacht over seksueel geweld iets uit? | Het Archief voor Onderwijs: haalt een klacht over seksueel geweld iets uit? (20 minuten)
faqda - Aflevering 1 (Seizoen 6) | VRT MAX: waar trek ik mijn grens? Over consent en grenzen aangeven. (10 minuten)
faqda - Aflevering 2 (Seizoen 6) | VRT MAX: Video: is consent vragen altijd ongemakkelijk? (8 minuten)
quiz
FlirterTwister | allesoverseks.be - van Sensoa: tot waar vind jij seksueel gedrag nog oké? En iemand anders? Speel dit spel met een vriend(in), partner, een kennis of collega!
Seksuele oriëntatie
course
Lesbrief Seksuele Diversiteit.pdf (langlevedeliefde.nl)
Woordenlijst | çavaria (cavaria.be): alfabetische woordenlijst rond LGBTQI+
Genderidentiteit
course
Gender | allesoverseks.be - van Sensoa: uitleg over transgender en intersekse
movie
Kinderwens bij LGBTQI+
Jongeren vinden dat ze vandaag nog te weinig geïnformeerd zijn rond de mogelijkheden om zwanger te worden als ze geen deel uitmaken van een heteroseksueel koppel. Lesbische of alleenstaande vrouwen dienen beroep te doen op een spermadonor om biologisch moeder te kunnen worden, homoseksuele of alleenstaande mannen dienen beroep te doen op een draagmoeder om biologisch vader te kunnen worden. Hieronder vind je leermateriaal terug rond vruchtbaarheidsbehandelingen, spermadonatie en draagmoederschap. Daarnaast wordt ook stil gestaan bij nieuwe gezinsvormen en sociaal ouderschap.
course
Mee met het Idee. Nieuwe gezinsvormen en ouderschap door Veerle Provoost - De Maakbare Mens: over nieuwe gezinsvormen en ouderschap.
Zetten nieuwe medische technologieën ons familiebeeld op zijn kop? - De Maakbare Mens
Alles over vruchtbaarheidsbehandelingen - De Maakbare Mens: voor LGBTQI+ personen doen vaak beroep op vruchtbaarheidsbehandelingen om biologisch ouder te kunnen worden. Hier vind je een overzicht van de verschillende vruchtbaarheidsbehandelingen.
Vruchtbaarheid: Alles over draagmoederschap - De Maakbare Mens: uitleg draagmoederschap. Als homoseksuele of alleenstaande mannen een kind willen, kunnen ze beroep doen op een draagmoeder.
Mee met het idee | draagmoederschap - De Maakbare Mens
Veelgestelde vragen over spermadonatie - De Maakbare Mens: uitleg spermadonatie. Als lesbische of alleenstaande vrouwen een kind willen, kunnen ze beroep doen op een spermadonor.
Ouderschap: genetisch of sociaal? - De Maakbare Mens: wat is ouderschap? Is het belangrijk dat je biologisch ouder bent van een kind?
podcast
Hieronder vind je 3 podcasts van 'de maakbare mens'.
- Kiezen voor kinderen
- Wat is de impact van een vruchtbaarheidsbehandeling?
- Wensvaders: mannen met een kinderwens.
Audio file
Audio file
Audio file
movie
Levensbeschouwing en vruchtbaarheid/seksualiteit
De manier waarop levensbeschouwing seksualiteit benadert, kan sterk variëren, afhankelijk van de specifieke religie, filosofie of spirituele traditie. Sommige religies hanteren strenge regels en voorschriften met betrekking tot seksualiteit, terwijl andere meer liberale opvattingen hebben. De relatie tussen levensbeschouwing en seksualiteit kan leiden tot uitdagingen, conflicten en discussies. Het is essentieel om respectvolle dialogen en open communicatie te bevorderen, waarbij de rechten, waardigheid en vrijheid van alle individuen worden erkend, ongeacht hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Aan de hand van onderstaand leermateriaal kan het gesprek in de klas hierrond gestart worden.
Porno en sexting
Online grensoverschrijdend gedrag: grooming en sextortion
course
Seks en internet | allesoverseks.be - van Sensoa: uitleg over online daten, porno, sexting en naaktfoto's
f(actuality)
test
Disclaimer
De woorden ‘vrouw’ en ‘man’ zijn in toenemende mate dubbelzinnige concepten en dienen vermeden waar mogelijk. Voor een gemakkelijke communicatie gebruiken we op dit leerplatform de termen ’vrouw’ en ‘man’ wanneer we informatie geven over biologische processen. Hierbij refereert ‘vrouw’ naar een persoon met ‘vrouwelijke’ geslachtskenmerken (bv. vulva, baarmoeder, ovaria, …) en de term ‘man’ naar een persoon met ‘mannelijke’ geslachtskenmerken (bv. penis, testes), hoewel we er ons van bewust zijn dat:
1) Er heel wat intersekse personen of personen met variaties in geslachtskenmerken bestaan;
2) Er heel wat mensen bestaan waarbij de genderidentiteit niet of niet volledig overeenstemt met de geslachtskenmerken.
Wanneer we informatie geven over relationele aspecten, refereert ‘vrouw’ echter niet naar biologische kenmerken, maar wel naar gender. Ook trans vrouwen (personen die bij de geboorte wettelijk geregistreerd werden als man op basis van geslachtskenmerken, maar een vrouwelijke genderidentiteit hebben) of intersekse personen (personen die geboren werden met variaties in geslachtskenmerken) horen hier bij. Ook ‘man’ refereert in deze context naar gender, inclusief trans mannen en intersekse personen. Houd er bovendien rekening mee dat niet iedereen zich al vrouw of man identificeert. Betrek ook non-binaire personen in je communicatie. Meer informatie over non-binair zijn kan je hier vinden: https://www.transgenderinfo.be/nl/identiteit/non-binair.